Hasło festiwalu zawiera słowa, będące kluczem do zastanowienia się nad tym, co w naszych dziejach było wspólne, co stworzyliśmy razem, jak Ziemia ta inspirowała twórczo. Nad jej wielokulturowym dorobkiem, inspiruje do przypomnienia kart mniej znanych.
Temu zagadnieniu będzie poświęcona konferencja w Pałacu Paców, siedzibie Ambasady RP na Starówce Wileńskiej, gdzie nawiążemy także do 25-lecia tytułu „Znad Wilii”, które przypada w tym roku, pisma powstałym w 1989 roku na fali „Solidarności”, o zdecydowanym rodowodzie niepodległościowym. Czasopismo o skromnym, lecz pojemnym i bardzo poetyckim tytule, stało się inicjatorem wielu poczynań, dało zalążek znanych dzisiaj w Wilnie i odrębnych podmiotów – takich, jak Radio Znad Wilii czy Polska Galeria Artystyczna „Znad Wilii”. W 1994 roku wystartowały Międzynarodowe Spotkania Poetyckie „Maj nad Wilią”.
W otwartej Europie, ale i nękanej problemami na Wschodzie kontynentu, jest wielka potrzeba mówić o tym, co buduje i nas łączy, promowania wspólnego dorobku wielokulturowego, poznania dziejów i kultur odrodzonych państw. Dlatego uczestnicy festiwalu wyruszą tym razem na Kowieńszczyznę, odwiedzając Iłgów (Ilguva) nad Niemnem i dwór, należący niegdyś do Emila Młynarskiego, urodzonego w Kibortach (Kibartai) na Litwie, twórcy i założyciela Filharmonii Warszawskiej, prezesa Stowarzyszenia Kompozytorów Polskich. A trzeba zaznaczyć, iż o jego wątku litewskim napisano bardzo niewiele i ten etap życia muzyka wciąż potrzebuje omówienia. Ze Szwajcarii przybędzie Barbara Młynarska-Ahrens, znakomita aktorka i poetka, wnuczka stryjeczna kompozytora, przedstawicielka znakomitego rodu Młynarskich, spokrewnionego z m.in. Rubinsteinami, Zdziechowskimi, litewskim rodem Hryncewiczów (Grincevičiai).
Spotkania w maju stały się tradycją, mają już swoją renomę. W dotychczasowych edycjach udział wzięło tylko ponad 400 twórców zagranicznych, reprezentujących 25 kraje. W tej liczbie nie tylko ludzi pióra, ale i badaczy literatury i sztuki, wybitnych artystów. W spotkaniach stale uczestniczą współcześni poeci litewscy, polscy poeci Wilna. Festiwalowi towarzyszyły konferencje, plenery malarskie i koncerty. W święcie tym uczestniczą wilnianie, trasy wypraw literackich prowadziły przez dziesiątki miejscowości Litwy.
Spotkania służą promocji literatury i sztuki, dają miejscowym twórcom wzorce z górnej półki, jak i szanse zintegrowania, pozwalają nawiązywać kontakty współpracy ze środowiskami twórczymi w Polsce, w innych krajach. Na pokłosie festiwalu składają się dziesiątki książek, w tym przekładów przy współpracy ze Związkiem Pisarzy Litwy. Spotkania znalazły swe odbicie w prestiżowych programach radiowych, nakręcono o nich filmy.
Program ma charakter otwarty – serdecznie zapraszam. Tylko dzień wyjazdowy dotyczy zgłoszonych u organizatora uczestników, tak samo podczas biesiady Artystów w Muzeum A. Mickiewicza.
PROGRAM
Niedziela, 25 maja
13.00 – Msza św. w kościele Franciszkanów (Najświętszej Marii Panny).
Po nabożeństwie – prezentacja poezji i lirycznych refleksji gości festiwalu (Traku 9/1).
16.00 – Wycieczki literackie po mieście. Udział w imprezach litewskiej Wiosny Poezji 2014.
Poniedziałek, 26 maja
9.30 – Inauguracja festiwalu przy pomniku Adama Mickiewicza.
10.00-11.30 – „Poznajmy się!” Przedpołudnie Jednego Wiersza Gości MFP w podwórzu (lub w Sali Filaretów) Muzeum-Mieszkania A. Mickiewicza. Powitanie przedstawicieli Ambasady, Wydziału Konsularnego RP i Instytutu Polskiego w Wilnie, Związku Pisarzy Litwy oraz organizatora przedsięwzięcia (Bernardinų 11).
11.30-12.15 – Zwiedzanie Muzeum-Mieszkania Adama Mickiewicza.
12.15-13.00 – Wizyta w pracowni rzeźbiarskiej Tamary Janowej na Zarzeczu.
15.00 – Konferencja „Na fali „Solidarności – „Znad Wilii” – 25 lat i Dlaczego polski poeta napisał: Litwo, ojczyzno moja? Rzecz o wspólnej spuściźnie Rzeczypospolitej.
Czynne będzie stoisko z książkami uczestników Festiwalu i wydawnictw „Znad Wilii”. Ambasada RP – Pałac Paców, Šv. Jono 5.
Wtorek, 27 maja
8.30-22.30 – Przejazd na trasie Wilno-Kowno, z zatrzymaniem się w Trokach.
Pobyt w Iłgowie, przy dworku Emila Młynarskiego. Zwiedzanie Zespołu Klasztornego Kamedułów w Pożajściu. Kowno literackie – spotkanie na Uniwersytecie Witolda Wielkiego.
Ilość miejs reglamentowana.
Środa, 28 maja
10.00 – Rozmowa na tematy translatorskie i współpracy literatur w Związku Pisarzy Litwy. Uczestniczą goście zagraniczni i polscy poeci Wilna (K. Širvydo 6).
11.30-13.30 – Wycieczka śladami literackimi po Wilnie.
17.00 – Z pamięcią o Celi Konrada. Środa Literacka – podwórze przy Celi lub w unickiej cerkwi św. Trójcy. Turniej Jednego Wiersza Młodych o Nagrody Czeladnika Poezji.
18.30 – Biesiada Poetów, Malarzy, Muzyków i ich Przyjaciół. Koncert „Wielokulturowe barwy miasta nad Wilią” – z udziałem wirtuoza gitary Algimantasa Pauliukevičiusa i Leo Wołodki (ballada, poezja śpiewana). Muzeum A. Mickiewicza. Wejście z zaproszeniami.
Czwartek, 29 maja – Dzień Filmowy
11.00 – Konferencja prasowa. Dom Kultury Polskiej (Naugarduko 76).
Wizyty w polskich placówkach kulturalnych.
14.00-18.00 – Prezentacja laureatów I Festiwalu EMiGRA. Przegląd filmów autorstwa Polaków z zagranicy oraz dotyczących życia Polaków tam mieszkających.
W godzinach wieczornych odjazd gości zagranicznych.
EMiGRA 2014 w Wilnie
Festiwal Filmów Emigracyjnych
29.05.2014 – 14.00 – 18.00 Instytut Kultury Polskiej w Wilnie
Walc z Miloszem – Szwecja/ Polska - reżyseria: Joanna Helander, Bo Persson; 2011; 37 min; muzyka: Zygmunt Konieczny; produkcja: Kino Koszyk
Film "Walc z Miłoszem"- „zatańczony” i nakręcony został w Krakowie, Poznaniu, Rudzie Śląskiej, w Ale Stenar oraz Sztokholmie, przez co ma ma swój własny poetycki charakter. Rozmowa Ewy Wójciak aktorki i spiritus movens Teatru Ósmego Dnia z Czesławem Miłoszem w jego krakowskim mieszkaniu przeplatana jest scenami ze spektakli i spotkaniami z Ryszardem Krynickim i Jerzym Illgiem. Roześmiany, pełen uroku Czesław Miłosz żartuje, opowiada anegdoty, ale komentuje także bolesne wydarzenia poprzedniego stulecia.
Janina Katz – polska czy duńska poetka? – Dania - realizacja Marian Hirschorn i Roman Śmigielski; 2014; 15 min; produkcja: Polowizja
W zeszłym roku odeszła Janina Katz – pisarka, poetka i tłumaczka poezji Szymborskiej, Herberta, Miłosza, Różewicza, Mrożka, Lipskiej. Była autorką dwóch tomików poezji po polsku i dwunastu po duńsku. Autorzy filmu wspólnie z widzami zastanawiają się w jaki sposób polski poeta może stać się również poetą zagranicznym, docenianym w języku narodowym kraju, w którym tworzy, do tego stopnia, że zdobywa najwyższe nagrody literackie.
Yellow Pages – realizacja Piotr Latałło ( USA) i Bożena Mieżonis (Litwa); 2013; 25 min; produkcja: TVPolish Chicago.
Yellow pages – znaczy tłumaczeniu „Żółte strony” czyli książka telefoniczna, ale to nie jest zwykła książka liczącego prawie 3 miliony ludności Chicago, to jest książka telefoniczna mieszkających w nim Polaków. Dokument Bożeny Mieżonis – absolwentki wydziału fotografii i mediów ASP w Wilnie oraz wydziału video Uniwersytecie Adama Mickiewicza w Poznaniu, zrealizowany pod kierunkiem Piotra Latałło – polskiego reżysera pracującego w USA, pokazuje jako urodzona wilnianka widzi swoich zaoceanicznych rodaków w drugim co do wielkości polskim mieście na świecie.
Jak w filmie - realizacja Piotr Latałło (USA) i Eugeniusz Sało (Ukraina); 2013; 25 min; produkcja: TV Polish Chiacgo.
Jak w filmie – pokazuje przygotowania polskiego pułku ułanów do największej rekonstrukcji Powstania Warszawskiego, jaka ma odbyć się w sierpniu tego roku poza granicami kraju. Młody dziennikarz z Ukrainy – Eugeniusz Salo, absolwent wydziału teatrologii Uniwersytetu Lwowskiego, na stałe pracujący dla Kuriera Galicyjskiego – próbuje odpowiedzieć sobie i widzom na Wschodzie na pytanie, dlaczego Polacy w USA zrobią wszystko, aby jak najdokładniej pokazać losy warszawiaków walczących podczas powstania w 1944.
